Een kijkje op de asielboot: niet veel luxe

Het riviercruiseschip Princesse de Provence biedt de komende twee jaar onderdak aan 150 asielzoekers uit diverse landen. Vanaf 9 september komen deze nieuwe bewoners aan.

Op donderdag 5 september was het aan pers, gemeenteraadsleden en omwonenden om een kijkje te nemen op het schip. Voor de avondronde hebben zich zo’n 80 inwoners van het eiland aangemeld. Tijdens het rondje voor de pers werd er een kijkje achter de schermen gegeven op het schip. Dat begon met een kleine kennismaking met onder anderen Ruud Jan Verhoeff, locatiemanager van het schip, en de Roemeense Costi die samen met zijn team voor de nieuwe bewoners zorgt.

“Er is 24/7 beveiliging aanwezig op het schip. Zij houden bij wie er binnenkomt en wie er vertrekt”, vertelt Costi. “Mijn team en ik kijken meer naar hoe het met de mensen gaat. Wij zorgen voor het eten en we doen de grote schoonmaak.” Maar ze nemen niet al het werk uit handen. Om ervoor te zorgen dat de bewoners zich niet gaan vervelen is het belangrijk dat ze zelf hun troep opruimen. Na het eten moeten ze zelf hun borden wegbrengen naar een verzamelpunt en ze moeten ervoor zorgen dat de tafel netjes achterblijft voor de volgende eter. Want er is niet genoeg ruimte voor alle 150 bewoners om tegelijk te eten.

Daarnaast moeten ze ook zelf hun kamer opruimen. De bewoners van het schip delen per tweetal een hut. Dat zullen vooral mensen zijn die ze niet kennen. Wel wordt er rekening gehouden, voor zover dat kan, met de taal. “We proberen mensen te koppelen die dezelfde taal spreken”, vertelt Ruud Jan Verhoeff. “Dat lukt misschien niet altijd, maar we doen echt ons best. Dan hebben ze in ieder geval aanspraak in dezelfde taal. Als je dan toch met een vreemde twee jaar lang een hut moet delen, dan wel liever iemand die je kunt verstaan.”

De hutten zijn uitgerust met een douche, toilet en wastafel. In de kamer zelf staan twee bedden. Op de bovenverdieping eindigt de kamer in lange deuren die open kunnen voor wat frisse lucht. Op de benedenverdieping kunnen de ramen niet open, omdat die te dicht bij het water komen. In de hutten mag ook niet gegeten worden. Zo houden ze de kamer zo schoon mogelijk. De bewoners zijn zelf verantwoordelijk voor hun kamer. Dus het bed verschonen en de grond stofzuigen, dat moeten ze zelf doen. De grote schoonmaak van de badkamers is voor het team van Costi.

Buiten de slaaphutten en de eetzaal zijn er een aantal plekken waar de bewoners van het schip kunnen zitten. Daar kunnen ze bijvoorbeeld werken, of iets doen met de laptop. Misschien willen ze wel een spelletje spelen met anderen aan boord. Dat is allemaal mogelijk. Ook is er twee dagen in de week een huisarts aanwezig voor eventuele vragen of onderzoeken.

Daarnaast worden er ook dingen geregeld. Zo kunnen ze Nederlandse les krijgen, komen er taalvrijwilligers en wordt er sport en beweging geboden.

Zoals gezegd is er 24/7 beveiliging op de boot. Daarnaast zijn er vanuit de gemeente toezichthouders op de kade. Die houden ook de omgeving in de gaten. Zij zijn sowieso de eerste drie maanden aanwezig, daarna wordt er geëvalueerd en kijken ze of het langer nodig is.

Toch kan het altijd zijn dat er iets gebeurt. Aan de kade of juist in het dorp. Er is daarom een 06-nummer dat gebeld kan worden. Dat is 06 11 17 99 67, je kunt ook mailen naar [email protected]. Via die twee opties kun je ook activiteiten aandragen of andere ideeën en kun je daar terecht met eventuele vragen. Het schip is geen openbare locatie, je mag er dus niet zomaar binnenlopen.

“Het klopt dat er op dit schip alleen maar mannen aan boord komen”, vertelt Ruud Jan Verhoeff. “Dat komt aan de ene kant doordat er maar weinig vrouwen zijn die alleen reizen. Daarnaast worden vrouwen vaak opgevangen in een AZC, omdat daar beter passende zorg is. De mannen die hier aan boord komen zijn tussen de 18 en 55 jaar oud. Er worden bewust geen kinderen opgevangen op dit schip, omdat lang niet alle kinderen kunnen zwemmen. Nu is het natuurlijk zo dat ook lang niet alle volwassenen kunnen zwemmen, maar we gaan in de toekomst wel kijken of we zwemles kunnen bieden.”

Verhoeff legt verder nog uit dat er maar één criterium is voor opvang en dat is dat er een bed is voor iedereen. In Ter Apel is dat niet het geval en dus moeten mensen op andere locaties worden opgevangen. Dat houdt echter niet in dat hier al het ‘uitschot’ van Ter Apel terecht komt. “Die vraag krijgen we inderdaad ook. Maar we kijken mee naar wie er op de boot binnenkomen. Het liefst wil je natuurlijk allemaal mensen die integraal opgaan in de samenleving, maar die garantie is er niet. Dit is een mini-samenleving, net als dat Goeree-Overflakkee een samenleving is. En lang niet iedereen zal binnen die gemeenschap passen. Wat ons betreft is het hebben van een strafblad een no-go als het gaat om een plaatsing in een opvang als deze. Dus we kijken zeker wel wie er binnenkomen. En de mensen die hier komen wonen zijn in ieder geval geen veilige landers.”

De mensen aan boord komen vooral uit Syrië, Ethiopië, Somalië, Eritrea, Afghanistan, Nigeria, Gambia en Nieuw-Guinea.

Het leven op de boot is misschien geen luxueuze situatie, maar het is zeker geen gevangenis. “De mensen mogen komen en gaan zoals ze willen. We hebben geen avondklok”, verduidelijkt Verhoeff. “De regel is wel dat er geen alcohol aan boord mag. Dan kan het voorkomen dat ze dronken terugkomen. De beveiliging kijkt dan of ze gewoon naar bed kunnen of niet. Als ze rustig zijn kunnen ze gewoon naar hun hut, maar als ze een vervelende dronk hebben, dan worden ze in een noodruimte gezet totdat ze rustig worden.”

Dit geldt ook voor opstootjes aan boord. “De beveiliging kan ingrijpen als er iets gebeurt, maar daarna is het aan de politie als dat echt nodig is. Daar hopen we natuurlijk niet op. We hebben bij het organiseren van deze opvang echt wel gekeken naar eerdere ervaringen.”

De boot ligt sowieso voor twee jaar bij het Havenhoofd in Middelharnis. Er zullen mensen vertrekken en er zullen weer nieuwe bewoners bijkomen. Dat hangt allemaal af van hun procedure. Na die twee jaar is het echter klaar. "Voor ons is verlenging geen optie", laat een woordvoerder van de gemeente weten. "Twee jaar is twee jaar. Mogelijk een paar weken langer, maar geen verlenging."

Hieronder een paar foto's om te zien hoe het er op de boot uitziet. Klik op de foto's voor een grotere versie.