Minister De Jonge wil meer hulp bij stemmen

Als het aan demissionair minister Hugo de Jonge ligt, krijgt iedereen die dat wil hulp in een stemhokje. Maar je kunt niet zomaar iemand vragen.

De Jonge (Binnenlandse Zaken) heeft een wetsvoorstel dat dit moet regelen onlangs naar de Tweede Kamer gestuurd. Mensen met bijvoorbeeld een verstandelijke beperking of laaggeletterden kunnen straks hulp krijgen van een stembureaulid.

Nu kunnen alleen kiezers met een lichamelijke beperking, die niet zelfstandig kunnen stemmen, hulp krijgen. Dat kan een stembureaulid, familielid of een kennis zijn. Mensen met een fysieke beperking houden in de nieuwe wet het recht om zelf iemand te kiezen die hen in het stemhokje helpt. De nieuwe groep mensen die straks hulp kunnen vragen, krijgt die keuze niet.

Een aantal belangenorganisaties had gepleit voor dezelfde regels voor alle kiezers. De Jonge heeft anders beslist. Zijn argument is dat een stembureaulid een neutrale rol in het verkiezingsproces heeft. Daarmee worden kwetsbare kiezers niet onder druk gezet anders te stemmen dan ze zelf willen. Hij wil echter niet dat het wetsvoorstel een achteruitgang betekent voor kiezers met een lichamelijke beperking.

“Verkiezingen vormen de basis van onze democratie”, zegt De Jonge. “Voor veel kiezers is zelfstandig een stem uitbrengen niet vanzelfsprekend. En dat terwijl de wens om zelf te kunnen stemmen wel groot is. Dat geldt bijvoorbeeld voor kiezers die moeite hebben met lezen of een licht verstandelijke beperking hebben. Door mogelijk te maken dat zij een stembureaulid om hulp kunnen vragen, zorgen we dat zij gemakkelijker zelf van hun stemrecht gebruik kunnen maken.”

Het streven is dat de wet vanaf de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 van kracht is.