Schat van Dirksland nu in het Streekmuseum
De zomer van 2018 staat voor de meeste mensen in het geheugen gegrift door de extreem warme en droge zomer. Voor Arco Hoekman uit Dirksland heeft diezelfde zomer nog een extra plekje in zijn herinneringen. Hij vond die zomer namelijk de grootste schat van Nederland.
Door Sam Fish
Als 10-jarig jochie was Arco al op zoek naar schatten. Zijn vader had een metaaldetector die eigenlijk niet gebruikt werd en Arco had een grote interesse in de oudheid. Die twee dingen combineerde hij, niet wetende dat het hem jaren later een prachtige vondst zou opleveren.
“Het was zaterdag 28 juli, einde van de middag. Het was eigenlijk tijd om naar huis te gaan voor het avond eten, maar ik belde naar huis om te vragen of ik toch niet nog heel even kon blijven,” begint Arco. “Ik weet niet wat het was, maar elke keer als ik langs dit stuk grond kwam wilde ik hier met mijn metaaldetector overheen. En toen ik dat eenmaal aan het doen was had ik het gevoel dat ik door moest gaan.” Als hij niet naar zijn gevoel had geluisterd had hij de schat nooit gevonden. “Hij lag niet diep, ik hoefde maar één keer echt te scheppen. De eigenaar van het land zei dat ik geluk had dat het niet vaak omgeploegd werd,” gaat hij verder. “Toen ik voor de tweede keer de schep in de grond zette raakte ik de pot. Ik ben voorzichtiger te werk gegaan en kwam toen een hoop losse munten tegen met daaronder de pot en de klomp met munten.”
Zilveren munten
In totaal vond Arco die dag zo’n zevenhonderd losse zilveren munten bijna 2300 munten die aan elkaar geplakt zaten. “Het is allemaal een schatting. Sommige munten zitten nog aan elkaar geplakt en wat in de klomp zit is sowieso een schatting omdat we dat niet goed kunnen tellen,” vertelt hij. “Een muntenspecialist heeft zich erover gebogen en kon mij vertellen dat de munten uit de Middeleeuwen stammen. De jongste munt is van 1526, vertelde hij mij, de oudste van 1305.” Op de munten staan geen data zoals dat tegenwoordig het geval is, maar aan de hand van de beelden op de munt en de vorm ervan kan er een goede schatting gemaakt worden van de tijd waarin de munten werden gebruikt.
De munten zijn afkomstig uit verschillende Europese landen, waaronder Engeland, Frankrijk, Nederland, Italië, Duitsland en Oostenrijk.
Openbaar
Lange tijd heeft Arco zijn vondst stil kunnen houden. “Ik wilde eerst rustig uit laten zoeken hoe oud de munten waren, zonder dat mensen vragen zouden gaan stellen waarop ik het antwoord niet had,” zegt hij. “Maar ja, het nieuws gaat soms snel en er ontstonden allemaal rare verhalen. Toen hebben we besloten het toch maar naar buiten te brengen. Maar nu pas zijn we echt zo ver om het openbaar te maken.”
Het openbaar maken van de schat gaat niet zomaar. “Een schat van Goeree-Overflakkee hoort natuurlijk in het Streekmuseum van Goeree-Overflakkee, maar dat vraagt om nogal wat maatregelen,” laat Bertrand van den Boogert weten, hij is bestuurslid van het Streekmuseum. “We hebben een extra verzekering af moeten sluiten voor de schat en er moet beveiliging aanwezig zijn als de schat daadwerkelijk in het museum is.” Een deel van de schat, de klomp van samen geplakte munten, gaat namelijk in een speciale kluis en wordt alleen tentoongesteld op speciale momenten. “Natuurlijk tijdens de opening voor genodigden en misschien nog op bijzondere dagen, maar dat kunnen we nu nog niet garanderen,” vertelt Bertrand. “Een schat als deze trekt veel mensen naar het museum en er zitten soms mensen tussen met slechte bedoelingen. We kunnen geen risico’s nemen. We hebben de pot met een deel van de losse munten in het museum liggen in een afgesloten vitrine. En we hebben een replica van de klomp, zodat mensen toch weten hoe het er ongeveer uitziet.”
Grootste schat
De afgelopen honderd jaar zijn er vaker muntschatten gevonden in Nederland. Toch behoort de vondst uit Dirksland tot één van de grootste in Nederland en is het de grootste schat uit de Middeleeuwen. Daarmee gaat het om een vondst van bijzonder belang en van nationale betekenis.
