Laat kerst niet in vlammen opgaan

Met de feestdagen in aantocht waarschuwen elektriciens om voorzichtig te zijn met elektrische apparaten.

Het gebrek aan kennis over elektrische veiligheid maakt december een risicovolle maand voor woningbranden. Kerstmis staat bekend om gezelligheid en overvloed. Maar deskundigen benadrukken tegelijkertijd de gevaren op het gebied van elektrische veiligheid. Tijdens de feestdagen neemt het gebruik van elektrische apparaten fors toe. Dat kan leiden tot gevaarlijke situaties.

In Nederland wordt jaarlijks meer dan 21 procent van de woningbranden veroorzaakt door defecte elektriciteit, kapotte apparaten, beschadigde bedrading en overbelaste stopcontacten. De wintermaanden, en vooral december, zijn hierbij extra risicovol. Opgerolde verlengkabels, overbelaste stopcontacten en adapters vormen een aanzienlijk brandrisico. Vooral tijdens de feestdagen. Het gebruik van extra stopcontacten voor kerstverlichting en -decoraties vergroot dit gevaar. Bovendien zorgen extra gasten die apparaten aansluiten voor een verhoogde kans op elektrische overbelasting en brand.

Een bijkomend risico is het gebruik van goedkope kerstverlichting en andere elektrische apparaten die niet voldoen aan de EU-veiligheidsnormen. Bart Vermeulen is elektricien bij Werkspot. Hij licht toe: “We moeten ons bewust zijn van de elektrische risico's. Het nemen van de juiste voorzorgsmaatregelen is essentieel. Fouten kunnen leiden tot kapotte apparaten, kortsluiting in elektrische circuits en in het ergste geval tot brand. Het achter elkaar aansluiten van meerdere verlengsnoeren kan leiden tot oververhitting. Dat brengt een aanzienlijk brandrisico met zich mee. Bovendien verhoogt het de weerstand in de kabels, wat het risico op schade aan apparaten vergroot. Wanneer te veel apparaten op één stopcontact worden aangesloten, kan de zekering doorslaan door overbelasting van het circuit.”

“De feestdagen hoeven geen extra risico's met zich mee te brengen, zolang we verstandig handelen en de veiligheidsrichtlijnen strikt volgen”, zegt hij. “Het geld dat je denkt te besparen door in te leveren op kwaliteit, is het risico voor je eigendommen en je veiligheid niet waard. Wanneer je met elektriciteit speelt, speel je letterlijk met vuur.”

Het is altijd beter om één stekker per stopcontact te gebruiken, maar kan dat tijdens de feestdagen soms gewoonweg niet. Vermijd in ieder geval het gebruik van stekkeradapters. Kies in plaats daarvan voor een verlengsnoer met overspanningsbeveiliging. Om overbelasting te voorkomen, kun je de stekkercapaciteit uitrekenen. Er zijn verschillende online rekenmachines beschikbaar, waarmee je kunt berekenen hoeveel je stopcontacten aan kunnen.

Een verlengsnoer met meerdere stopcontacten is de veiligste keuze voor het aansluiten van apparaten. Er zijn echter enkele belangrijke voorzorgsmaatregelen om de veiligheid te waarborgen. Sluit verlengsnoeren of adapters NOOIT aan in een 'daisy-chain'. Dit betekent dat je het ene verlengsnoer in het andere steekt om extra meters te overbruggen of om meer apparaten aan te sluiten. Dit verhoogt het brandrisico aanzienlijk en moet dus vermeden worden.

Daarnaast zijn er bepaalde apparaten die absoluut niet op een verlengsnoer mogen worden aangesloten. Grote apparaten zoals koelkasten en wasmachines. Evenals temperatuurregelende apparaten zoals verwarmingselementen. En verrassend genoeg ook haarstylingapparaten, moeten rechtstreeks op een stopcontact worden aangesloten.

Buitenverlichting, zoals kerstverlichting, dient altijd aangesloten te worden op geschikte buitenstopcontacten. Voor buitenstopcontacten is een IP-classificatie van minimaal IP44 aanbevolen. Hogere classificaties, zoals IP66 of IP67, bieden nog betere bescherming tegen water en stof.

Veel kerstverlichting, telefoonopladers en andere goedkope kabels die online worden aangeboden, voldoen niet aan de EU-veiligheidsnormen. Deze kunnen niet alleen elektrische schokken veroorzaken, maar ook tot brand leiden. Zorg er daarom altijd voor dat iedereen elektrisch apparaat dat je aanschaft een veiligheidskeurmerk heeft. Elektricien Bart raadt aan om te investeren in de beste kwaliteit LED-kerstverlichting. Bij voorkeur met volledige rubberen bekabeling en een IP44-classificatie voor binnenverlichting.

Je wilt misschien het liefst de kerstverlichting dag en nacht aan laten. Maar lampen kunnen oververhit raken wanneer ze constant branden. Dit is niet alleen onveilig, maar ook duurder. Gebruik daarom een timer in voor het aan- en uitschakelen van je verlichting. Het is hoe dan ook verstandig om de verlichting uit te doen voordat je naar bed gaat of het huis verlaat.

Controleer voordat je lampen of elektrische decoraties aansluit of de kabels nog in goede staat zijn. Veel decoraties worden opgeborgen in een schuur of garage en kunnen daardoor zijn beschadigd door knaagdieren of vocht.

Hou stekkers en elektrische apparaten altijd uit de buurt van water. Controleer bij het gebruik van buitendecoraties zorgvuldig de veiligheidsvereisten. Hoewel kerstverlichting vaak geschikt is voor buitengebruik, zijn adapters dat niet altijd. Deze kunnen te groot zijn voor een weerbestendige doos, waardoor ze alsnog worden blootgesteld aan regen en vocht.