Ondermijning. Het is een term die steeds vaker voorbij komt in het nieuws, maar toch weten veel mensen niet wat het is. De exacte definitie is ‘Het verzwakken of misbruiken van de structuur van onze maatschappij, leidend tot aantasting van haar fundamenten en/of legitimiteit van het stelsel dat haar beschermt’. Voor de meeste mensen is het dan nog steeds abracadabra. Dat moet duidelijker kunnen.
Door Sam Fish
“Heel simpel gezegd is ondermijning het vermengen van de onder- en bovenwereld,” zegt burgemeester Ada Grootenboer-Dubbelman. “De criminele wereld in de gewone samenleving.” De gemeente Goeree-Overflakkee is hard bezig om dit te verminderen op het eiland en heeft daarom de handen ineengeslagen met de politie. “Op Goeree-Overflakkee zie je het minder vaak dan in de grote stad, maar ondermijning gebeurt overal,” vult operationeel specialist Jan van basisteam Haringvliet haar aan. “Denk bijvoorbeeld aan het witwassen van zwart geld. Dat zwarte geld is dan meestal afkomstig van drugshandel. Dat gebeurt dan op een manier dat mensen het soms niet doorhebben, maar ze werken dan wel mee aan de criminele wereld.”
“Daarom proberen we mensen bij ons in de organisatie alert te maken. Kijk nou bij alles wat je doet of je niet onbewust meewerkt aan het witwassen van zwart geld. Of dat nou op het gebied is van onroerend goed transacties of alleen al kijken of je verdachte dingen ziet,” gaat de burgemeester verder. “Bijvoorbeeld bij de aanvraag van een horecavergunning. Dan gaan we als gemeente na of er tekenen zijn van malafide praktijken, of dat er een strafblad is. We willen eerst weten wie er zaken gaan doen. Dat doen we op basis van de wet Bibob.” Bibob staat voor ‘Bevordering Integriteitsbeoordelingen Openbaar Bestuur’, dat houdt in dat de gemeente een vergunning mag weigeren als er een vermoede is dat deze misbruikt gaat worden.
Groot geld
Een opgerolde hennepkwekerij is maar het begin van het probleem. “Er zijn heel veel mensen die het onschuldig doen en het niet doorhebben, maar er is ook een hele categorie die heel goed weten waar ze mee bezig zijn en die ervoor betaald worden,” vertelt Jan. “Dat noemen we de facilitators. Dat zijn vaak bedrijfstakken waar geld makkelijk witgewassen kan worden. Dan zit je al snel in de horeca of bij sportscholen, leasebedrijven en tegenwoordig ook wel vastgoed. Overal waar je grote sommen geld in kunt door laten stromen.”
“Maar, het moet wel duidelijk zijn dat dit niet voor álle bedrijven in die tak geldt,” zegt de burgemeester nadrukkelijk. “Er zitten rotte appels tussen, maar gelukkig is het grootste deel gewoon goed bezig.”
Op dit moment is er in Nederland tussen de 15 en 20 miljard euro aan parallelle economie. “Dat zijn schattingen van drugsgeld in Nederland,” geeft Jan aan. “Zo zijn er tevens theorieën en schattingen die beweren dat er zo’n 100.000 mensen in Nederland op enige manier geld verdienen aan drugshandel.”
Opletten
Behalve de gemeente en de politie kun kan iedereen iets doen aan het probleem. “Het is natuurlijk niet de bedoeling dat mensen zelf actie gaan ondernemen,” benadrukt Jan. “Maar een melding maken kan altijd. Het is belangrijk om te weten dat dit ook anoniem kan via Meld Misdaad Anoniem (red. 0800-7000). Dan kan de melding niet teruggeleid worden naar de melder.”
“Kijk eens rond in de buurt. Het kunnen kleine dingen zijn. Een bepaalde geuroverlast, of de aan- en toeloop bij een bepaald pand, bijvoorbeeld in de nachtelijke uren,” zegt burgemeester Grootenboer-Dubbelman. “Of een winkel- of horecapand waar niet of nauwelijks klanten of bezoekers komen. Dat zijn de dingen die het makkelijkst opvallen.”
Alles wordt gecheckt
Elke tip die binnenkomt wordt behandeld. “Als iemand een melding doet over een situatie als deze dan gaan we daar natuurlijk heel zorgvuldig mee om,” bevestigt de operationeel specialist. “We gaan zelf op onderzoek uit. Alleen soms is er voor ons geen aanknopingspunt of hebben we te weinig informatie uit een melding kunnen halen. Dat is jammer, maar dat maakt de melding niet minder belangrijk. Als we meer van dat soort meldingen krijgen vormen ze uiteindelijk een groot geheel met veel belangrijke informatie.”
Ook wordt er soms gedacht dat de politie niets doet met de melding omdat de melder niets meer hoort. “Het is onmogelijk om alle meldingen terug te koppelen. Als er bijvoorbeeld 30 meldingen binnenkomen over één bepaald ding, dan kunnen we niet 30 mensen op de hoogte blijven houden,” legt hij uit. “Het belangrijkste is dat we er écht mee aan de slag gaan. Dus blijf dit soort meldingen gewoon maken.”
Donkere Dagen Offensief
Om het onderwerp ‘ondermijning’ wat beter onder de aandacht te brengen is het dit jaar het thema van het Donkere Dagen Offensief. Het Donkere Dagen Offensief kenmerkt de start van het nieuwe donkere dagen seizoen; de periode dat het eerder donker wordt buiten. Deze periode wordt altijd gestart in week 41. De buurtpreventieteams en de politie op Goeree-Overflakkee zijn dan extra alert. Zowel inbraakgevoeligheid als verdachte situaties zijn extra aandachtspunten en dit jaar in het bijzonder; ondermijning.
De gemeente Goeree-Overflakkee draagt op dit vlak haar steentje bij door in de Week van de Veiligheid uiteenlopende activiteiten voor haar inwoners én ondernemers te organiseren. De Week van de Veiligheid is dit jaar van maandag 7 tot en met zondag 13 oktober.
Versterk het buurtpreventieteam!
Goeree-Overflakkee telt op dit moment 13 buurtpreventieteams. Deze teams bestaan uit enthousiaste vrijwilligers die een paar avonden per maand de straat op gaan om de veiligheid en de leefbaarheid te waarborgen. Dit doen ze altijd met z’n tweeën.
Zo kijken ze bijvoorbeeld naar opklimmateriaal, auto’s die niet op slot staan, openstaande ramen die mogelijk gebruikt kunnen worden door inbrekers, donkere huizen en verdachte situaties. De vrijwilligers doen niets wat ze niet willen. Als ze een situatie niet vertrouwen, dan zijn de lijntjes met de politie erg kort.
Houd alles in de gaten via GO-alert
Mensen die niet de tijd hebben om met de fysieke buurtpreventie de straat op te gaan, kunnen zich ook aanmelden voor GO-alert. Ook voor de leden van de buurtpreventie is GO-alert heel handig. Dat is een WhatsApp Buurtpreventie met groepen over het hele eiland. De politie kan via die weg heel snel getuigenoproepen of vermissingen delen. Ook kunnen er via GO-alert verdachte situaties worden gevolgd, zodat de politie steeds nieuwe informatie blijft krijgen en precies weet waar ze moeten zijn. Inmiddels zijn er al 3.600 leden!
Aanmelden voor GO-alert is volledig gratis en hartstikke makkelijk. Ga naar www.go-alert.nl, vul je gegevens in en de beheerders zorgen ervoor dat je in de juiste groep terecht komt. Het enige wat je nodig hebt is een smartphone met WhatsApp. Waar wacht je nog op?
Tips voor thuis
Uit cijfers van de politie blijkt dat de meeste inbraken gelegenheidsinbraken zijn. Dat wil zeggen dat inbrekers een kans zien en hun slag slaan. Er is een duidelijk piek aan inbraken als de kinderen van school worden gehaald en bij het vallen van de avond. Gelukkig zijn er manieren om dat te voorkomen.
- Zorg voor goede verlichting. Koop desnoods een timer voor de lampen in huis.
- Leg bij afwezigheid geen dure spullen in het zicht als tablets, laptops, sieraden of geld.
- Zorg voor goede sloten op de deur met het SKG keurmerk. Deze zijn namelijk veel minder makkelijk open te breken en als een inbreker er lang over doet wordt de kans te groot dat hij betrapt wordt.
- Doe de deur op slot als je het huis verlaat. Zelfs al ben je maar 5 minuten weg, een inbreker heeft niet veel tijd nodig om een huis leeg te halen.
- Doe in het donker niet zomaar de deur open. Babbeltrucs gebeuren overdag natuurlijk ook, maar ’s avonds is het helemaal lastig te zien wie er aanbelt. Vraag eerst wie het is. Doe desnoods helemaal niet open als je niemand verwacht.
