Afscheid nemen is nooit leuk, dat is één ding dat zeker is. Het gaat vaak gepaard met veel tranen en bakken vol emoties. Maar wat nu als je van zo’n heftige dag juist de mooie momenten kunt bewaren?
Door Sam Fish
Jeanien de Gast-Struijk uit Stellendam is afscheidsfotografe en zij doet precies dat. Tijdens een afscheid legt zij de mooie momenten vast die vaak gemist of vergeten worden. “Als je afscheid moet nemen van iemand, dan is dat vaak het enige waar je mee bezig bent. Er zit een soort roes in je hoofd waardoor je bijna niets onthoudt van wat er die dag gebeurt. Hoe fijn is het dan om achteraf terug te kunnen kijken op die dag aan de hand van foto’s? Foto’s van de lieve en mooie momenten van de dienst,” zegt Jeanien.
Wat Jeanien doet is iets waarover niet veel gesproken wordt. Toch had ze in 2017 haar eerste opdracht. “Ik deed toen alleen de tocht van de kerk naar de begraafplaats,” vertelt ze. “Achteraf hadden de mensen er spijt van dat ze me niet voor de hele dienst hadden gevraagd. Ik had het wel aangeboden, maar ze zagen het niet zitten. Daar heb ik vrede mee, dat is een keuze die iemand maakt. Maar de foto’s die tijdens de dienst gemaakt worden, zijn enorm waardevol.”
Ook zonder de roes van zo’n afscheid zou je een hoop dingen missen of vergeten. “Bijvoorbeeld een hand die op een schouder wordt gelegd. Of iemand die getroost wordt. Maar ook een lach om een herinnering of anekdote die gedeeld wordt. Het hoort er allemaal bij.”
Afscheidsfotografie is misschien niet iets nieuws, het is wel nog erg onbekend. Niet veel mensen weten dat het een mogelijkheid is. “Dat komt ook doordat niet veel uitvaartverzorgers het aanbieden als optie,” legt Jeanien uit. “Als het niet wordt aangeboden, dan zal je misschien nooit weten dat het bestaat. Daarom vind ik eigenlijk dat er meer bekendheid voor moet komen. Bij een uitvaart neem je afscheid van iemand die je dierbaar is. Soms is er een graf waar je naartoe kunt, maar de rest verdwijnt. De bloemen verwelken na een paar dagen en dan is het klaar. Je hebt niets meer over van die dienst. Misschien nog een paar losse flarden aan herinneringen, maar dat is het. Hoe fijn is het dan als je kunt terugbladeren in een fotoalbum? Dat je de mooie momenten vol liefde, die je misschien wel helemaal gemist hebt, terug kunt zien. En niet alleen jij, maar ook de generaties na jou.”
Ze bedoelt daarmee dat foto’s langer mee gaan dan wat dan ook. “De livestream duurt vaak anderhalf uur en toont nooit de details van de liefde van die dag. Een tastbaar fotoalbum doet dat wel. Je kunt het ook laten filmen door een team en op DVD laten zetten. Maar wat nu als de DVD niet meer afgespeeld kan worden? Door bijvoorbeeld een kras, of gewoon de veranderende technologie. Een fotoalbum kun je pakken wanneer je wilt, daarvoor heb je niets extra’s nodig om het te kunnen bekijken. Het is iets tastbaars dat er altijd is.”
Maar behalve dat mensen het idee van afscheidsfotografie niet kennen, zijn ze om nog een reden terughoudend. “Niet iedereen vindt het fijn om een onbekende uit te nodigen voor zo’n intiem moment. Maar daar moeten ze geen angst voor hebben,” belooft ze. “Ik ben niet onzichtbaar tijdens de dienst, maar ik ben ook zeker geen storende factor. Ik doe heel stil en heb alle respect voor de situatie. Doordat ik stilletjes rond kan lopen kan ik alle liefdevolle momenten vastleggen. Mijn camera heeft stille modes dus die hoor je niet. En ik heb veel liefde en het grootste respect voor de plechtigheid.”
Zeker in tijden van corona is een afscheid erg moeilijk. Er kunnen maar weinig mensen aanwezig zijn en je mag elkaar niet troosten. “Zeker dan is het mooi om terug te kijken op hoe iedereen de uitvaart beleefd heeft. En het is over 10 jaar niet voor te stellen hoe een dienst er het afgelopen jaar uit heeft gezien. Want hoe bizar is het dat de zaal half leeg is en dat niemand elkaar knuffelt?
De emoties kunnen tijdens een afscheid dan ook hoog oplopen. “De momenten zijn vaak erg beladen, maar ik vind het vooral heel erg mooi dat ik dit voor iemand kan doen,” aldus Jeanien.
Wil je meer informatie over het werk van Jeanien? Of wil je kijken wat de foto’s zijn die zij al heeft gemaakt om een indruk te krijgen van wat ze doet? Bezoek dan eens haar website www.nienafscheidsfotografie.nl .