Er wordt figuurlijk gemoord in dit ‘rustige’ landje

“Heb jij dat nu ook of ligt het aan mij?" vraagt ze ineens midden in ons gesprek. Een wandeling door de straten in de buurt was vandaag de keuze om even een frisse neus te halen.

Vandaag schijnt het zonnetje dus we kijken niet op de klok en lopen hier nu midden op de dag. Heerlijk. “Weet je," gaat ze verder, "het lijkt erop dat iedereen zo vlug gaat praten. Soms versta ik de helft niet en toch ben ik niet doof. Het kost me de laatste tijd ook veel meer moeite om een gesprek op tv te volgen. En dat ligt niet aan mij. Iedereen praat maar dwars door de ander heen. Ik denk dat ik helemaal zou dicht slaan als mij dat zou overkomen.”

Haar opmerking komt bij mij binnen als een herkenning. Ja, ze heeft gelijk. Het is duidelijk dat iedereen zoveel te zeggen heeft dat er heel vlug gepraat moet worden. Stel je voor dat je niet alles gezegd hebt. Het zou dan zomaar kunnen dat je niet begrepen wordt. En eerlijk, juist nú begrijpt niet iedereen wat er gezegd wordt. Er ontstaat een wirwar van stemmen en ik hoef niet uit te leggen hoe opzij gezet de spreker zich voelt. Naast me hoor ik haar zeggen, ”Ik denk dat iedereen zichzelf overschreeuwt om gelijk te krijgen.”

Nou voor mij is dat een gegeven. En toch heb ik meer last van de reclames. Mens, hoe krijgen ze zo snel hun teksten uit de mond? Eerder dacht ik dat de man achter de autocue een grapje uithaalde door de tekst extra vlug te laten draaien. Kijken hoe en wanneer de spreker de tong dubbel in de mond heeft en de woorden niet meer volgen kan. Een flauwe grap, maar voor één keer best te accepteren. Maar nu lijkt het erop dat dit geen grap meer is maar een gewoonte. Heel vlug je zegje doen. Zo jammer, want soms heeft een mens echt wel iets te vertellen, maar door dat afraffelen niet te verstaan.

Zo’n autocue had je eerder niet. Iedereen zat voor het moment van spreken geconcentreerd zijn teksten door te lezen. Zo nu en dan even op het blaadje kijken was heel gewoon. Wat is er gebeurd dat nu alles uit het hoofd of via de autocue moet? Zullen we zeggen dat het spontane inmiddels wel heel erg ver te zoeken is?

De angst om een verkeerd woord te zeggen en daardoor de bedoeling compleet mis te lopen is groot. Een verkeerde opmerking en je wordt aan de schandpaal genageld. Niet zelden gebeurt het dat één ‘spontane’, emotionele uitspraak verschillende keren herhaald wordt. Zo nodig wordt het onder een vergrootglas met ik weet niet hoeveel verklaringen weer opgerakeld. Wat is het toch smullen als iemand zich verspreekt of juist de verkeerde woorden gebruikt. Niet ondenkbaar trouwens als je zo vreselijk vlug uit je woorden wilt komen.

We zijn inmiddels bijna weer thuis en naast me hoor ik zeggen: ”Deze week las ik ergens; we gaan weer terug in de tijd. Een tijd waarin geen respect is voor iedereen. Met als gevolg dat er eigenlijk weer een schandpaal is opgericht. Niet letterlijk natuurlijk. Een schandpaal waar iedereen, ja echt iedereen, de kans maakt om aan genageld te worden. Het is verschrikkelijk hoe er over een ander maar gepraat wordt. De één doet er nog een schepje bovenop en de ander probeert de aantijgingen nog wel wat te sussen. Maar echt in de verdediging gaat niemand meer, want dan hang je ook."

Het doet haar denken aan een soort heksenjacht maar dan anders. Terug naar die tijd wil toch niemand? "Zal ik je eens wat zeggen?" besluit ze, we zijn al terug. "Er wordt figuurlijk gemoord in dit kleine ‘rustige’ landje. Er staat een levensgrote schandpaal in Nederland. Hoe is het mogelijk dat het zover gekomen is? Misschien is het nog niet zo gek om toch maar weer een soort ‘dienstplicht’ in te voeren."

Een jaar van je leven even je dienstbaar maken en heel veel maatschappelijke en sociale puntjes op de i zetten. Grote kans dat je leert eerst even in de spiegel goed naar jezelf te kijken voordat je iets over een ander zegt. Het kan nooit kwaad. Heel misschien zijn al die grensoverschrijdende acties en respectloze woorden dan veel minder aan de orde. Natuurlijk kritiek is goed maar laat het alsjeblieft wel binnen de normen en waarden blijven.

Met vriendelijke groet,

Juffrouw Raadgever