Pas op dat je niet uitdroogt op vakantie

Wie op vakantie gaat in Zuid-Europa, waar het momenteel erg heet is, loopt meer risico op uitdroging dan op oververhitting.

Dat zegt Maria Hopman, hoogleraar fysiologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. “Mensen verliezen vaak veel meer vocht dan ze denken. Als iemand 24 uur per dag op de camping zit in een tent, dan transpireer je 24 uur per dag. Ook zonder dat je het echt doorhebt.”

Volgens Hopman is het dan ook belangrijk meer te drinken dan normaal. Hoeveel dat precies is, verschilt volgens haar per persoon. “Je hebt mensen die voldoende hebben aan 2 liter, maar anderen hebben wel 5 liter nodig. Dat ligt onder meer aan hoeveel je transpireert. Mannen zweten vaak meer dan vrouwen, of mensen met overgewicht. Zij moeten juist meer drinken.”

Uitdroging sluipt er volgens de hoogleraar op vakantie soms stiekem in. “Je drinkt minder, transpireert en alcohol helpt ook niet mee.” Volgens haar heeft het hart hierdoor meer moeite om voldoende bloed rond te pompen. “Mensen die al hartproblemen hebben, komen daardoor als eerste in de problemen.”

Om oververhitting te voorkomen, adviseert de hoogleraar mensen verkoeling te zoeken onder een boom als ze niet naar binnen kunnen. Ook helpt volgens haar een koud voetenbadje of een verfrissende natte handdoek in de nek. “Houd je rustig en vergeet niet te eten, want je verliest ook veel zout.”

Normaal gesproken hebben mensen een lichaamstemperatuur van rond de 37 graden. “Ons lichaam werkt als een soort thermostaat, waardoor alle processen in het lijf optimaal functioneren,” legt de hoogleraar uit. “Als je de warmte moeilijk kwijt kunt, kan de temperatuur oplopen. De grens wat ons lichaam aan kan, is 42 graden. Als het hoger wordt, kunnen er kleine bloedstollingen ontstaan in de organen waardoor die uitvallen en je overlijdt.” Die marge van 5 graden lijkt volgens Hopman klein, “maar ons lichaam is goed ingesteld om de temperatuur onder controle te houden”.

Symptomen van een zogenoemde hitteberoerte zijn volgens de hoogleraar een hoge lichaamstemperatuur in combinatie met neurologische verschijnselen. Denk daarbij aan zwalkend lopen, warrig gedrag of niet aanspreekbaar zijn. “Dan moet je direct rigoureus koelen met bijvoorbeeld een tuinslang of in het dichtstbijzijnde beekje. Zo krijg je de temperatuur zo snel mogelijk naar beneden en komt iemand weer bij zinnen.”

Vakantiegangers hoeven in principe niet snel te vrezen voor oververhitting, zegt Hopman. “Als je zorgt dat je genoeg drinkt en creatief bent met koelen, gaat het vaak wel goed. Al is 45 graden wel echt heel heet.”