Na Jaar van de wesp nu een goed wespenjaar?

©️Eric Mahieu

Dit jaar zou weleens een bijzonder goed wespenjaar kunnen worden. Dat is een voorspelling van de Wespenstichting op basis van diverse factoren.

2024 was het Jaar van de wesp, toch waren er maar weinig wespen te zien. Maar de voorboden voor 2025 zijn erg goed. De waarnemingen op waarnemingen.nl geven daar al een indicatie voor. Daarnaast krijgt de Wespenstichting al dagelijks veel hulpaanvragen binnen. Deze signalen wijzen op een mogelijk goed wespenjaar. Maar toch kan het weer nog roet in het eten gooien.

Ruim de helft meer

Op waarneming.nl zijn tot 14 april dit jaar al 2034 waarnemingen van de zes meest voorkomende sociale wespensoorten in Nederland gedaan. Dat is 60 procent meer dan in 2024, toen er ruim 1300 waarnemingen van deze zes soorten zijn gemeld. Deze cijfers zeggen op zich nog niet alles. Zo was 2022 een heel goed wespenjaar, terwijl het aantal meldingen toen lager lag dan in 2024. En 2024 wordt dus gezien als een heel slecht wespenjaar.

Een nat voorjaar, waarin alleen maart een droge maand was. En een evenzo nat begin van de zomer hebben. Dat heeft in 2024 bijgedragen aan een slechte start van veel wespennesten, die in dat jaar dan ook niet slaagden.

Dit betekent dan ook dat de huidige cijfers vooral een eerste indicatie zijn en dat een voorspelling voor 2025 niet met zekerheid te maken is. Het voorjaar is relatief droog geweest en de temperaturen zijn sinds half maart erg gunstig voor insecten. Dus ook voor wespen. Maar een lange natte periode zou altijd nog ongunstig kunnen uitpakken voor de jonge wespennesten. Wanneer er dit jaar weer een lange natte periode volgt, kan dat er alsnog voor zorgen dat veel wespennesten het einde van het seizoen niet halen.

Lastig te vergelijken

Daarnaast speelt volgens de Wespenstichting mee dat steeds meer mensen waarneming.nl zijn gaan gebruiken. Daardoor zijn de jaarlijkse waarnemingen niet een op een met elkaar te vergelijken. “We zien dit jaar echter ook een forse toename van het aantal hulpaanvragen. En dat terwijl het wespenseizoen eigenlijk nog nauwelijks is begonnen”, zegt Wespenstichting-voorzitter Sjoert Fleurke.

Hij nuanceert ook deze cijfers door te vermelden dat de groeiende bekendheid van de Wespenstichting bovendien bijdraagt aan het aantal aanvragen. “We zien eigenlijk jaarlijks het aantal vragen en hulpaanvragen via onze website toenemen. Dat komt doordat we steeds bekender worden. We hebben nu dagelijks meer websitebezoekers dan in juli vorig jaar. En het aantal vragen dat we nu krijgen is heel opvallend, zo aan het begin van het seizoen.”

Droge winter is gunstig

Entomoloog Aglaia Bouma van Naturalis bevestigt de observatie van Fleurke. “Hoewel er vorig jaar relatief weinig koninginnen geproduceerd zullen zijn, zie ik zelf nu toch vrij veel koninginnen. Dat is hoopvol.” Volgens Bouma komt dat door een droge winter. “Dat betekent dat weinig koninginnen overmand zijn door schimmels en de winter overleefd hebben. Als het een warm en niet te nat seizoen wordt, kunnen veel nesten succesvol uitgroeien.”

Zachte winters zijn beslist geen gunstige omstandigheden voor overwinterende wespen, bevestigt Fleurke. “Wespenkoninginnen hebben lage temperaturen nodig om een goede winterslaap te vatten. Bij hogere temperaturen ontwaken ze tussendoor, wat ze nogal wat energie kost. Dat is beslist niet gunstig. Daarnaast zijn zachte winters vaak nogal vochtig, waardoor schimmels om zich heen kunnen grijpen.”

Paniek niet nodig

Een goed wespenjaar wordt al snel als een jaar met ‘wespenoverlast’ betiteld. Dat is onnodige paniek volgens Fleurke. “Overlast is een subjectief gegeven. En als er al sprake is van overlast, is dit eigenlijk altijd lokaal.” Bouma wijst op de functie van wespen binnen het ecosysteem: “Ze jagen op insecten waar er heel veel van kunnen zijn. Denk aan vliegen, rupsen en muggen. Daarmee zijn wespen biologische dierplaagbeheersers, ze ruimen kadavers op en bestuiven planten..”

Wie een wespennest aantreft hoeft dan ook niet direct in actie te komen. Volgens de Wespenstichting slaagt slechts circa 10% van alle embryonale nestjes. Afwachten tot de eerste werksters verschijnen is het verstandigst. Als een nest toch slaagt, zijn er maatregelen mogelijk die natuur- en diervriendelijk zijn. Deze kosten meestal minder dan het inschakelen van een ongediertebestrijder. In het uiterste geval kan een wespennest verplaatst worden, waardoor er geen gif nodig is. Dat gif doodt wespen namelijk niet meteen, waardoor ze het meenemen de natuur in en waarmee ze ook andere insecten besmetten.