Op donderdagmiddag 11 oktober mochten de laatste tien finalisten van de Rabobank Cultuurprijs Literatuur hun ingestuurde werk voorlezen voor publiek en vakjury in een afgeladen Rabobankzaal in het Diekhuus te Middelharnis.
Door Sam Fish
De volle zaal werd getrakteerd op prachtige verhalen en gedichten. Maar helaas kan niet iedereen winnen. Het was de eer aan Peter van der Graaf (juryvoorzitter en docent creatief schrijven), Wim Nobel (directeur Bedrijven Rabobank Het Haringvliet) en wethouder Berend Jan Bruggeman om de prijzen uit te reiken. Zo was er een cheque van 250 euro voor beide jeugdwinnaressen (poëzie en proza, ingezonden door jongeren van 12 tot 18 jaar) en lag er een cheque van 500 euro klaar voor de winnaars van de volwassen inzendingen (poëzie en proza ingezonden door volwassenen van 18 jaar en ouder). In totaal zijn er 43 inzendingen binnen gekomen.
De jury van taal- en literatuurprofessionals las met veel plezier de ingezonden verhalen en gedichten. “Natuurlijk sprak het ene werk meer aan dan het andere, maar over de volle breedte gezien kan Goeree-Overflakkee trots zijn op z’n schrijvers,” zegt juryvoorzitter Peter van der Graaf. “Het was fascinerend om te lezen op hoeveel verschillende manieren de schrijvers het thema licht interpreteerden. Van een kaars in de wind tot een bijna-doodervaring, van een vuurtoren tot de ondergaande zon boven Goeree-Overflakkee.”
Poëzie jeugd
De prijs voor beste gedicht was voor Iris Hoofdman. Volgens de jury ‘pakt’ het gedicht Grijs je meteen. “Het is moeilijk om een goed gedicht te schrijven. Bij proza kun je als schrijver nog even de eerste zin overslaan, bij poëzie telt ieder woord en iedere zin. Poëzie moet direct ‘pakken’ en dat doet dit gedicht. Met een openingszin als: ‘Ik zoek het grijs in alles’ zet je je lezer direct op scherp. In het vervolg van het gedicht splitst de schrijver dat grijs in zwart en wit. De opbouw van het gedicht heeft een mooie cadans met strofes van 4, 3 en 4 regels die elk hun eigen rijmschema kennen. Het gedicht ontlokt de jury kwalificaties als ‘filosofisch’, poëtische kwaliteiten en ‘een jonge Aristoteles’.”
Proza jeugd
In deze categorie ging Marit ’t Mannetje er met de prijs van door. Zij schreef het verhaal Het meisje dat in de duisternis leefde. De jury noemde dit “een origineel, actueel en zuiver verhaal over een meisje dat nooit buiten mag komen van haar ouders. De bijna religieuze titel wordt op origineel uitgewerkt. De schrijver heeft zich goed ingeleefd in de belevingswereld van het hoofdpersonage en schrijft een beklemmend verhaal. Het is knap dat de schrijver geen oordeel geeft over de ouders. Dat laat de schrijver – zoals het hoort – over aan de lezer. Sterk is verder het gebruik van dilemma’s: ‘een favoriete ouder – als je die mag hebben’. Een goed geschreven verhaal met een stevige opbouw en ontwikkeling.”
Poëzie volwassen
Frouke Bienefelt mocht de prijs voor het beste gedicht in de categorie 18+ mee naar huis nemen. Zij schreef een gedicht met de titel Naar het licht. “Naar het licht wordt bij iedere lezing mooier, dieper, ontroerender. Lijkt het eerst slechts een strandtafereeltje, beetje bij beetje ontvouwt zich de gruwelijke werkelijkheid achter de zinnen. Een kind is in de zee en achter de einder verdwenen. En net als de vloed overspoelen de woorden je, brengen je die onvermijdelijke, loodzware boodschap. De jury genoot van het subtiele gebruik van tegenwoordige en verleden tijd, van het mondjesmaat onthullen van de inhoud van het gedicht. De schrijver gebruikt sterke beelden en laat het gedicht geraffineerd tot stilstand komen in de laatste zin waarin berusting, beschuldiging en verontschuldiging doorklinken.”
Proza volwassen
Kees Kuijper won met De stoep van de Vrijheidslaan de prijs voor het beste verhaal dat door een volwassene is geschreven. “Je bent echt een schrijver als je zinnen schrijft als: ‘Marco hield van de wind, omdat je er geen ogen voor nodig had’. Dit verhaal – met enigszins formeel taalgebruik – springt er voor de jury uit omdat het een geheel is, omdat het een goede ontwikkeling kent, omdat het klopt qua stijl. Maar vooral stijgt dit verhaal boven het maaiveld uit omdat het ontroert, omdat het de lezer meesleept – zelfs na meerdere keren lezen. Daarnaast zit er humor in en zet het de lezer aan het denken. Die twee elementen komen samen aan het eind van het verhaal als licht zowel ‘kunnen zien’ als de naam van de hond van Marco is. Prachtig!”
Naast de geldprijs gingen de winnaars ook naar huis met een bosje bloemen en kregen alle finalisten het volledige juryrapport mee, gebundeld in een klein boekje met daarin ook het ingezonden gedicht of verhaal.
De middag werd omlijst met een muzikaal randje, verzorgd door saxofoonkwartet BLAST. Na afloop was er nog een hapje en een drankje in de Foyer van het Diekhuus, met de mogelijkheid tot napraten met de winnaars, finalisten en de jury. De verhalen van de finalisten zijn te lezen op de website van de gemeente. www.goeree-overflakkee.nl/winnaars
